Ailelere bebekleri ile birlikte aynı yatakta yatmak, aynı odada uyumak ve oda ayırma zamanı ile ilgili öneriler

Birlikte Yatmak? Birlikte Uyumak? Odayı Ayırmak?

Bu soru yeni bebek sahibi olan anne babaların aklını çok kurcalayan bir sorudur. Çünkü gerek uzmanlar, gerekse diğer anne ve bebek sahibi anne/babalar tarafından birbirine zıt bir çok fikir duyarlar bu konuyla ilgili (tıpkı bebek ile ilgili diğer tüm konularda olduğu gibi). Kimi birlikte aynı yatakta yatın der.  Bebeğiniz size istediği zaman ulaşsın ve emerek yine uykuya dönebilsin diye. Kimi, aynı odada ama farklı yataklarda devam edin, güvenli değil aynı yatakta yatmak der. Kimi ise odaların ayrılmasını savunur. “Bu şekilde bebek bir bağımlılık geliştirmez, aile çok daha iyi uyur” der.

Şimdi tüm bu fikirleri bir gözden geçirelim.

Bebek ile Aynı Yatakta Yatmak

Bu özellikle ilk zamanlar aileye çok keyif verebilecek bir yatma şeklidir. Bebeğiniz yanınızdadır, istediğiniz zaman sarılabilir ve onu koklayabilirsiniz. O da ağlamasına gerek kalmadan emmek için size çok daha rahat ulaşabilir.

Ancak bu yatma şeklinde önemli birkaç problem vardır. Öncelikle birlikte aynı yüzeyde yatmak bebek için hayati tehlike demektir. Uykunuzun derinliği nedeniyle onun solunum yollarını kapatabilirsiniz, ya da, yetişkin yatağı bebekler için uygun özelliklere sahip olmadığından (yastıklar, örtüler, yumuşak yüzey gibi) ani bebek ölümü sendromu riski doğabilir. (Ani Bebek Ölümü Sendromu ve Güvenli Uyku ile ilgili yazımıza buradan ulaşabilirsiniz)

Aslında tek başına bu neden dahi yeterlidir aynı yüzeyde yatmamak için. Ama öte yandan, birlikte yatmanın bir diğer amacı olan “ağlatmamak” konusunda da bir not düşmek gerekir. Bebeğin ağlaması, yani ihtiyacı için yardım istemeyi öğrenmesi sanılanın aksine kötü bir şey değildir. Olumsuz olan, bu ağlamanın karşılığının olmamasıdır. Yani ihtiyaç olan bir durumu karşılamamaktır. Sonuç olarak, bebeğiniz ağladığında, önce sinyallerin açlık olup olmadığını değerlendiriyor ve ardından emziriyorsanız, bebeğiniz için “mükemmel bir anne” den daha iyisini yapıyor, ve “yeterince iyi bir anne”[1] oluyorsunuzdur.

Son olarak, birçok aile, bebekleri ile birlikte yatmanın ilk zamanlar keyifli olsa dahi, zaman geçtikçe fiziksel olarak herkes için uykuda kalmayı zorlaştırdığından ve bebeğin uykularının (toplamda daha uzun olsa dahi) çok delikli olduğundan yakınır.

Bebek ile Aynı Odada Yatmak

Bebek ile aynı odada ancak ayrı yüzeylerde yatmak, hem güvenlik hem de bebeğe cevap vermek açısından daha olumlu yaklaşabileceğimiz bir uygulama şeklidir. Bebek ile yine yan yana yataklarda (eğer henüz dönmeler başlamadı ise co sleeper/  anne yanı bebek beşiği denen, ebeveyn yatağı ile birleşebilen yataklarda, ya da yatağınızın yanına koyacağınız bir beşik/ park yatakta) yatmak, aynı yüzeyi paylaşmayacağınızdan daha güvenli olacaktır. Araştırmalar, ani beşik sendromu riskinin bu şekilde en aza indirgendiğini göstermektedir.

Amerikan Pediatri Derneği’nin de son yayınladığı bildirede aynen şu ifade bulunmaktadır: “It is recommended that infants sleep in the parents’ room, close to the parents’ bed, but on a separate surface designed for infants, ideally for the first year of life, but at least for the first 6 months” ( Bebeklerin ebeveynlerinin odasında, ebeveynlerinin yatağının yakınında, ancak bebekler için tasarlanmış farklı bir yüzeyde, ideal olarak 1 yıl ya da en azından 6 ay uyuması tavsiye edilmektedir).

Dolayısıyla, aynı odada ancak farklı yataklarda yatmak, hem gerektiğinde bebeğe cevap verebilmek hem de bebeğin güvenliği açısından diğer iki çözüme göre daha tercih edilenidir diyebiliriz. Bu durumda dahi, bebeğin uykularına daha kesintisiz devam edebilmesi ve sadece ihtiyacı için anneyi yanına çağırması gelişimi için en uygunu olacaktır. Yani, aynı odada ayrı yatakta yatan bebeğiniz de kendi kendine uyumayı öğrenebilir.

Ancak, bazı durumlarda, aynı odada yatmak hem anneyi hem de bebeği çok daha huzursuz ve uykusuz bırakabilir. Bebek bu şekilde ihtiyaçların dışında da çok uyanıyor olabilir (örneğin algıları çok açık bebeklerin sese çok duyarlı olması durumu gibi). Ya da ailenin tercihi bebeğin odasını ayırmak olabilir. Bu durumda ayrı odalarda yatmak konusunun da değerlendirilmesinde fayda vardır.

Bebek ile Ayrı Odalarda Yatmak

Tercihimiz olmasa da, ailelerin zaman zaman bebekleri ile farklı odalarda yatması da söz konusu olabilir. Bebeğin odasını ayırmak,  bebek daha az uyarıldığından, uykularını farklı bir ihtiyacı olmadığında daha kesintisiz olarak uyumasını sağlayabilir. Bu durumda, görüntülü bir telsiz ile bebeğin gözlemlenmesi de tavsiye edilebilir. Yine de, bu duruma bebeğin hazır olup olmadığı ilk etapta gözden geçirilmesi gereken konudur.

Sonuç olarak, konuya son noktayı koyacak olan tüm bu bilgileri değerlendirerek karar verecek olan ailedir. Her ailenin yaşam içinde akış biçimi farklıdır ve önemli olan bu akışta ailenin kendini mutlu ve güvende hissetmesidir. Aile hangi durumda ihtiyaçlarına uygun bir şekilde güvenli ve huzurlu uyku alabiliyorsa, seçimi de o yönde yapmalıdır.

Bebekleriniz ile huzur içinde uyuyabileceğiniz uykular dilerim,

Sinem ÖZEN CANBOLAT / Uzm.Gelişim Psikoloğu

Verdiği Hizmetler ile ilgili Bilgi Almak için: Uyu Hizmetleri & Oyna Hizmetleri

[1] Winnicott  ihtiyaçlara anında cevap veren “Mükemmel Annelik”  yerine bebeğin hayal kırıklığını güvenli bir şekilde öğrenmesine de vesile olan, ihtiyaçların mümkün olan en iyi zamanda karşılandığı  “Yeterince İyi Annelik”i önerir